Vanuit verschillende bouwstenen werken aan weerbare teeltsystemen

De route naar weerbare teeltsystemen wordt gevormd door een pakket van bouwstenen die de agrarische ondernemer gebruikt om planten en teelten zo robuust en veerkrachtig te maken.

De bouwstenen hiervoor zijn:

- een goede keuze van het juiste gewas

- een goede inrichting van de manier waarop het gewas geteeld wordt

- bepalen van biologische, chemische en technologische mogelijkheden

- een goede bodem

- de juiste bemesting

- het teeltsysteem moet bij de fysieke-, sociale-, biologische- en economische omgeving passen

- in de omgeving van de plant moet er voldoende organismen en natuurlijke stoffen zijn die de plant sterker maken

Geïntegreerde aanpak

Ook in een weerbaar teeltsysteem is het mogelijk dat ziekten, plagen en onkruid aanwezig zijn. Een agrarische ondernemer heeft in de teelt constant te maken met nieuwe ontwikkelingen en zal daarop moeten inspelen. Aan de hand van de principes van geïntegreerde gewasbescherming kunnen agrarische ondernemers besluiten over de benodigde maatregelen om plagen, ziekten en onkruiden te voorkomen, te beheersen of te bestrijden met bij voorkeur laag-risicomiddelen.

Bloemrijke akkerranden
Beeld: ©LNV
Bloemrijke akkerranden

De route voor het behalen van (tussen)doelen

Het uitvoeringsprogramma wordt elk jaar gemonitord met behulp van een aantal indicatoren (graadmeters). Als dat nodig is kan het uitvoeringsprogramma worden geactualiseerd of bijgestuurd. Hierbij is het belangrijk om rekening te houden met de volgende criteria:

  1. Representatief als het gaat om inspanningen, prestaties en doelen;
  2. Voldoende meetbaar zijn (zo SMART mogelijk: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden);
  3. Als het kan relevant blijven tijdens het transitieproces;
  4. Praktisch uitvoerbaar zijn en met zo min mogelijk administratieve lasten voor ondernemers;
  5. Breed gedragen worden door de betrokken partijen.

Monitoren

Het is belangrijk om de voortgang in het realiseren van de ambities naar 2030 objectief en onafhankelijk te laten monitoren (onderzoeken). Er is gestart met vijf indicatoren die al beschikbaar waren bij andere wet- en regelgeving:

  1. Normoverschrijdingen oppervlaktewater;
  2. Normoverschrijdingen drinkwaterinname punten;
  3. Overschrijding residuen (restanten van gewasbeschermingsmiddelen) op producten;
  4. Harmonised Risk Indicators:
    1. trend van verkoop van werkzame stoffen in gewasbeschermingsmiddelen en;
    2. trend in aantal verleende vrijstellingen;
  5. Beschikbaarheid laag-risico middelen.

Het eerste monitoringsrapport is in het voorjaar van 2023 gepubliceerd.  Monitoringsrapport Toekomstvisie Gewasbescherming 2023

Dashboard

De resultaten van de jaarlijkse monitoring van het uitvoeringsprogramma worden gepresenteerd in de vorm van een dashboard. Dit is een visuele weergave van de indicatoren en resultaten van de jaarlijkse monitor. Hiermee wordt de voortgang van de drie strategische doelen van het uitvoeringsprogramma weergegeven. Tijdens het transitieproces kunnen er ook indicatoren worden ontwikkeld en toegevoegd. Het dashboard wordt dan verder uitgebreid.